سیاست داخلی و تحریمهای خارجی
[ad_1]
اما بازگشت به برجام، حداقل جزو اولویتهای ماههای اول حکمرانی بایدن نخواهد بود. اولویت ماههای اول، مدیریت بحران کرونا، ساماندهی به وضع اقتصادی و هزینههای بهداشتی و بیمه درمانی، مدیریت و چارهاندیشی برای تعارضات داخلی، از جمله نحوه مهار پدیده ترامپیسم و ترمیم آسیبهای وارده به هویت آمریکایی، دفاع از ارزشهای سنتی آمریکا همچون دموکراسی، حقوق بشر، آزادیهای مدنی است. کارشناسان مختلفی در داخل آمریکا با انتشار مقالاتی در نشریات معتبر آمریکا به گمانهزنی در مورد سیاست خارجی دولت بایدن پرداختهاند. مطابق این دیدگاهها، اولویت آقای بایدن در سیاست خارجی، ساماندهی به وضعیت کشورهای شکننده یا ورشکسته از قبیل لیبی، یمن، سوریه، افغانستان و عراق است. در مرحله دوم، تقویت جبهه جهانی مبارزه با تروریسم و سوم، صلح اعراب و اسرائیل و در مرحله چهارم، تقویت جبهه جهانی مبارزه با سلاحهای کشتارجمعی و پنجم بازگشت به موافقتنامه پاریس و تقویت سطح همکاری با اتحادیه اروپا و سایر متحدان آمریکا در سراسر جهان است. نحوه تعامل و همکاری اقتصادی با چین در قالب سیاستهای کلان اقتصادی مورد توجه قرار میگیرد. همانطورکه ملاحظه میشود، وضعیت ایران به چهار موضوع از پنج موضوع سیاست خارجی بایدن مرتبط است.
ایران به موضوع یمن و سوریه مرتبط است. یکی از سرفصلهای تحریم ایران مربوط به ادعاهای آمریکا در کمکرسانی ایران به گروههایی است که در لیست تروریستهای آمریکا قراردارد. در موضوع روابط اعراب و اسرائیل هم ایران بهعنوان یک چالش و درخصوص مقابله با سلاحهای کشتارجمعی هم پرونده هستهای ایران مطرح خواهد شد. بنابراین، ایران مستقیم و غیرمستقیم به سیاست خارجی آمریکا مرتبط است. با این وجود، پیشبینی زمان آغاز مذاکرات ایران و آمریکا بهطور مستقیم یا در چارچوب ۱+۵ امر دشواری است. گروههای ذینفوذ زیادی ازسرگیری مذاکرات و به نتیجه رسیدن آن را به نفع خود ارزیابی نمیکنند. رقبای منطقهای و دشمنان ایران در منطقه نیز از حل مشکلات بین ایران و آمریکا استقبال نمیکنند. بایدن در داخل حزب دموکرات، مخالفانی دارد که بخشی از آن توسط هیلاری کلینتون رهبری میشود. این گروه مایل هستند که حداقل برای ماههای اول، دولت بایدن به سراغ پرونده هستهای نرود. علاوهبر مخالفان درونحزبی، بایدن باید مخالفت مجلس سنا و فشار طرفداران ترامپ را هم در بازگشت به برجام مدنظر قرار دهد. اگر بایدن اراده سیاسی لازم برای بازگشت به برجام را داشته باشد و از سد مخالفان خود عبور کند، به لحاظ شکلی باید اعضای ۱+۴ و ایران را متقاعد کند که از حق بازگشت به برجام به لحاظ حقوقی برخوردار است. به نظر نمیرسد که چین و روسیه به راحتی با درخواست بازگشت آمریکا به برجام موافقت کنند و از کارت برجام برای گرفتن امتیاز استفاده خواهند کرد. مذاکرات آنها با آمریکا شاید ماهها به طول بینجامد. اگر بایدن از همه این سدها عبور کند، رسیدن به تفاهم با ایران آسان نخواهد بود. دولت بایدن میخواهد ایران محدودیتهای بیشتری در حوزه فعالیتهای هستهای خود بپذیرد و علاوه بر آن بایدن فعالیتهای موشکی ایران را نیز به فعالیتهای هستهای مرتبط دانسته و در پی توقف توسعه و گسترش این فعالیتهاست. در مقابل، ایران هم به دنبال جبران خسارت، عذرخواهی ترور سردار سلیمانی و دادن تضمینهای محکم در عدم نقض تعهدات است. از این رو شدت و گستره اختلافات بین دو کشور و پیچیدگی آن به حدی است که انتظار حل آن در ماههای آینده بسیار خوشبینانه خواهد بود و گذشت زمان هم به ضرر ایران عمل میکند. ایالاتمتحده آمریکا در تداوم وضع موجود، فشار و ضرر چندانی متحمل نمیشود تا برای انجام مذاکره مواضع خود را تعدیل کند و انعطاف نشان دهد. ایران هم اگر با چشمانداز روشنی در گرفتن امتیاز درخصوص تعلیق فوری تحریمها مواجه نشود، اشتیاقی به از سرگیری مذاکرات از خود نشان نخواهد داد. ایران انتظار دارد که دولت بایدن با برداشتن گامهای مثبت در تعلیق و کاهش تحریمها بهخصوص آزادسازی پولهای بلوکه شده ایران، فضا را برای آغاز مذاکره برجامی مساعد کند. دولت بایدن هم که با مخالفتهای زیادی در آمریکا مواجه است انتظار پیشقدمی ایران در ایجاد فضای مساعد را دارد. در چنین شرایطی ابتکار عمل و تحرک اتحادیه اروپا در ایجاد فضای مساعد برای شروع مذاکره بسیار موثر خواهد بود. فرانسه و مکرون هم نشان داده است که آمادگی انجام این مهم را دارد. دستگاه دیپلماسی ایران باید بر فعالیت سازنده خود در نیویورک، ژنو، پاریس، بروکسل، وین، بن، پکن و مسکو بیفزاید و بازیگران تاثیرگذار را برای حمایت از مواضع خود متقاعد کند و در کنار دیپلماسی رسمی، دیپلماسی عمومی را هم فعال کند. در کنار فعالیت دستگاه دیپلماسی، کارگزاران نظام باید برای افزایش توان چانهزنی ایران در مذاکرات آتی اقدامات مناسبی انجام دهند. از آنجا که رضایتمندی مردم منشأ و منبع اصلی تولید قدرت ملی است، مسوولان نظام برای جلب رضایتمندی مردم باید سیاستها و برنامههای معنیدار، با هدف رسیدن به نتایج ملموس در حوزههای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تدوین و هرچه سریعتر به اجرا بگذارند. از جمله این سیاستها، مبارزه جدی علمی، گسترده و فراگیر با فساد، بیعدالتی و فقر است. بخشی از مردم با تظاهرات و اعتراضات علنی و خیابانی و بخشی دیگر از طریق اقدامات مسالمتآمیز، به بیان نظرات خود میپردازند که اعتبار حاکمیت و قدرت چانهزنی آن را تضعیف میکند. پیشنهاد من، آزادی زندانیان سیاسی، عقیدتی یا تعلیق مجازات و حداقل مرخصی طولانی مدت آنها است. اقدامات سازنده در این مسیر پشتیبانی بیشتر مردم از حاکمیت و تولید قدرت بیشتر را بهدنبال خواهد داشت.
منبع: دنیای اقتصاد
با درسآموزی از انتخابات مجلس، باید با فراهم کردن زمینههای رضایتمندی عمومی در حوزههای مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی، فضا را برای مشارکت فعال و حداکثری مردم در انتخابات ریاست جمهوری فراهم کرد. مشارکت فعال فقط برای شرکت در انتخابات نیست، بلکه زمینه مشارکت مردم در تصمیمسازیهای ملی در تمامی زمینهها باید فراهم شود. اینکه رئیسجمهور از چه قشر و گروهی باشد مهم نیست، مهم این است که وی در یک انتخابات آزاد، منصفانه و عادلانه و رقابتی انتخاب شده باشد. علاوه بر این باید برنامههای مشخصی برای مبارزه با فساد، فقر و بیعدالتی و فراهم کردن زمینههای اشتغال و کارآفرینی ارائه کند و به اجرای این برنامهها متعهد باشد و توان و شایستگی اجرای برنامهها را داشته باشد. مطبوعات و رسانهها باید از امنیت و فضای مناسب برای انعکاس واقعیتها و نظرات کارشناسان و مردم برخوردار باشند. باید تدبیری اندیشیده شود که صدای مردم شنیده و اعتراضات مسالمت آمیز آنها تحمل شود. ایران بیش از هر زمان دیگری به گفتوگوی فراگیر و سازنده ملی نیازمند است. فقط با حل مشکلات داخلی و جلب رضایتمندی مردم، حاکمیت میتواند به قدرت چانهزنی خود در سطح بینالمللی بیفزاید و ابتکار عمل را در پیشبرد اهداف بینالمللی خود، در دست بگیرد و حتی آمریکا را وادار به تبعیت از نظرات و اراده مردم ایران بکند.
[ad_2]