۱۰ قطعه‌ی بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه‌ی زادروزش


وبلاگ نمآوا – طاها افشین: ۳ آذر زادروز یکی از تأثیرگذارترین موزیسین‌های عصر حاضر است؛ هنرمندی که سفیر شایسته‌ای برای موسیقی ایران است و بارها توانسته با دیگر فرهنگ‌ها و البته با زبان موسیقی به گفتگو بنشیند.

کیهان کلهر علاوه بر همه آثار مهمی که از خود به‌جای گذاشته و می‌گذارد، توانست رویکرد تازه‌ای بر نوازندگی کمانچه ارائه دهد و از این نظر نیز پیشتاز به‌حساب می آید.

کلهر در حالی در آستانه پنجاه‌وپنج سالگی قرار دارد که همچنان از دیدگاه جنب‌وجوش و تکاپو در تجربه‌های نو مانند همکاران جوان‌تر از خودش عمل می‌کند.

همکاری کیهان کلهر با گروه دستان آثار بی‌نظیری چون «بوی نوروز» و «سفر به دیگر سو» را در پی داشت اما اولین کار مستقل او با خوانندگی استاد آواز ایران، محمدرضا شجریان همراه شد؛ و «شب، سکوت، کویر» به یکی از شاهکارهای موسیقی نواحی تبدیل شد تا نام کیهان کلهر بیش‌ازپیش بر سر زبان بیافتد و امروز که تولد پنجاه‌ودوسالگی‌اش را جشن می‌گیرد نه در ایران که در جهان، اهالی موسیقی او را به‌خوبی می‌شناسند.

شاید شرح زندگی و آثار او در این روزها تکرار مکررات باشد و ازاین‌رو جذاب‌تر است که با ما همراه شوید و مروری بر ده قطعه از بهترین قطعات او داشته باشیم. در این فهرست ده‌گانه هیچ رتبه‌بندی صورت نگرفته و قطعات صرفاً بر اساس آنچه در حافظه نگارنده بوده است مرتب‌شده است.

چهارنعل هزار اسب

آشنایی که کلهر با گروه جاده ابریشم باعث شد تا آلبومی از موسیقی متن این فیلم به بازار آید.

یکی از قطعات مهم و تأثیرگذار این آلبوم قطعه‌ایست به نام «چهارنعل هزار اسب» قطعه‌ای است که تمام و کمال تداعی‌کننده نام خود است و زیبایی یک تلفیق درست را به همراه دارد.

در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ده قطعه بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه زادروزش


طرقه

این قطعه برگرفته از یک افسانه قدیمی خراسانی است. طرقه نام پرنده‌ای است که عزم پرواز تا خورشید را می‌کند و برای آنکه از سوختن در امان بماند باید هزار نام از خدا را حفظ کند و در طول رسیدن به خورشید آن‌ها را ذکر کند که در آستانه رسیدن به مقصود نام هزارم را از یاد می‌برد و می‌سوزد.

کیهان کلهر بر اساس این داستان چهارمضراب زیبایی را ساخته که در دو آلبوم «شب، سکوت، کویر» و «شهر خاموش» (به همراه کوارتت زهی) به بازار آمده است. این قطعه یکی از با احساس‌ترین قطعات ساخته کلهر به‌حساب می‌آید.

در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ده قطعه بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه زادروزش


شوق

بازگشت به فرهنگ مادری و هم‌نشینی با نوازنده ارزنده‌ای چون علی‌اکبر مرادی سبب شد تا دو نوازی بی‌نظیری در دستگاه نوا و بر اساس موسیقی مقامی کردستان شکل گیرد.

حاصل این هم‌نشینی آلبوم شاخصی شد با نام «در آیینه آسمان» و «شوق» یکی از شوریده‌ترین قطعات آن به‌حساب می‌آید.

در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ده قطعه بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه زادروزش


شهر خاموش

یکی از طولانی‌ترین قطعات ساخته‌شده توسط کلهر است. این قطعه تلفیقی از بداهه‌نوازی و موسیقی از پیش نوشته است و بازتاب حالاتی چون خشم، ترس، درد است.

قطعه‌ای که شایسته آن را شنید تا دربارهاش صحبت کرد. این قطعه به قربانیان فاجعه بمباران شیمیایی حلبچه تقدیم شد

در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ده قطعه بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه زادروزش


پرواز

یکی دیگر از تلفیق‌های ناب کیهان کلهر به‌حساب می‌آید. این قطعه که با مقدمه و تنظیم کالین جاکوپسن همراه شده بر اساس ملودی خراسان نگاشته شده و همانند یک پرواز بی فرود است.

مقدمه بسیار جذاب و هماهنگی سازها بی‌نظیر است و کیهان کلهر نشان داده که در تلفیق موسیقی و رسیدن به بن‌مایه‌های مقامات بکر خراسانی کاملاً مجرب است. پیشنهاد می‌کنم این قطعه و قطعه پیشین را با هدفون و در تاریکی مطلق بشنوید.

در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ده قطعه بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه زادروزش


ساز و آواز کُرد بیات

مگر می‌شود از آثار کیهان کلهر بگوییم و از آن ساز و آواز بی‌نظیر کُرد بیات (ره میخانه) با آواز جانانه شجریان بزرگ، سخنی به میان نیاید؟

آلبوم به‌یادماندنی «بی تو بسر نمیشود» با همراهی شجریان، علیزاده، کلهر و همایون در سال‌های انتشارش از خیل علاقه‌مندان موسیقی سنتی بسیار دلبری کرد و پس از انتشار آن، این آواز به یکی از موجزترین ساز و آوازها مبدل شد.

در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ده قطعه بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه زادروزش


سرودی برای باران

ساز ابداعی شاه کمان با نظر کیهان کلهر ساخته شد تا بتواند بخشی از گستره صوتی نداشته‌ای سازهای زهی ایرانی را پوشش دهد.

اینکه این ساز تا چه اندازه در رسیدن به این هدف موفق بوده نیاز به زمان و اندوخته‌ی بیشتری از شنیده‌های ما دارد اما قطعه «سرودی برای باران» یکی از شیرین‌ترین قطعات کلهر با این ساز تازه متولدشده است.

این قطعه در آلبوم «تنها خواهم ماند» آمده و علی بهرامی فر به همراه سنتورش هم‌نواز کیهان کلهر است. این دو نوازنده در این قطعه به‌اندازه یک ارکستر صدا می‌دهند.

در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ده قطعه بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه زادروزش


سوار در صبح

اگر بنا داشتید تا طلوع صبح را در هر زمان از شبانه‌روز تجربه کنید! این قطعه چهارگاه را از آلبوم «نخستین دیدار بامدادی» گوش دهید. نوگرایی تصویری عمومی از کیهان کلهر در اذهان است اما این قطعه نشان از تسلط بی‌نظیر کلهر بر ردیف است.

قطعه سرزنده «سوار در صبح» نشاطِ ذاتی چهارگاه به‌خوبی به تصویر می‌کشد.

در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ده قطعه بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه زادروزش


آخ لیل و داخ لیل

انتخاب این قطعه که نه از ساخته‌های کیهان کلهر است و نه در آلبومی منتشرشده تنها و تنها یک دلیل دارد و آن‌هم حال خوب این موزیسین در اجرای این قطعه است.

«آخ لیل و داخ لیل» یکی از قطعات قدیمی کُردی است و جزو معدود دفعاتی است که صدای او با سازش همراه می‌شود. این قطعه با همراهی بهنام سامانی اجراشده و هر دو نسخه صوتی و تصویری آن در فضای مجازی موجود است.

در صورت پخش نشدن ویدئو بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

ده قطعه بی‌نظیر از کیهان کلهر به بهانه زادروزش

اما بگذارید قطعه دهم را از هم‌اکنون به پیشواز برویم. سال گذشته کیهان کلهر هم‌نواز یک نوازنده آفریقایی با سازی عجیب شد که بخش‌های کوتاهی از آن دسترس است. نوازندهای به نام تومانی دیاباته و سازی شبیه به چنگ به نام «کُرا»؛ و این فهرست ده‌گانه را با این امید به پایان می‌بریم که به‌زودی شاهد انتشار این اثر از کیهان کلهر باشیم.



Source link

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *